Зайниддин Ашурматов икки йилдан буён “Ангрен кўмир кони” филиалининг техник бўлимида етакчи мутахассис лавозимида ишлаб келмоқда. Ҳамкасблари уни ўз касбий билимларини оширишда катта ёрдам берган ажойиб мураббий дея эъзозлашади. 

– Ишлаб чиқариш ходимларининг тегишли ҳисоб-китобсиз ишлаши мумкин эмас, – дейди Зайниддин ака, – ҳисоб-китоб, заргарликдай гап, деганларидек, бу ерда ҳар бир майда-чуйда нарсанинг қиймати тилла билан баробар. 

Юк кўтарувчи дастгоҳлар ва кўмир юзаларини ишлаб чиқиш, ҳудудларда бурғулаш ва портлатиш, экскаваторлар каби оғир тоғ-кон техникаси фаолиятини ҳисобга олиш бўлим ходимларининг вазифаларига киради. Шу тариқа керакли ўлчовларни амалга оширамиз, поездларнинг темир йўл бўйлаб кўмир ва ортиқча юк билан ҳаракатланишини назорат қилинади. Диспетчерлик жадвалларини тузиш, кўмир қазиб олиш ҳажмини ҳисоблаш ‒ булар бўлим мутахассисларининг барча вазифаларининг тўлиқ рўйхати эмас.

Зайниддин Ашурматовнинг кончиликдаги умумий тажрибаси ўттиз йилдан ортиқ. Меҳнат фаолиятини “9-шахта”да механик ва кон диспетчери сифатида бошлаган. У йигирма йилдан кўпроқ умрини Ангрен конида ишлашга бағишлади. У бригадир эди, кейин кетма-кет бир нечта марта конвейер участкаларига бошлиқ этиб тайинланди. 16-участка Зайниддин Ашурматов учун айниқса қадрлидир. Бу участка конвейер қурилмаларининг диққат марказида бўлиб, тоғ жинслари ленталарда поездларга боради. З.Ашурматов тоғ-транспортининг ушбу тури ҳақида ҳамма нарсани билади: конвейерларнинг ишлаш принципи нима ва бузилган тақдирда таъмирлаш гуруҳига нимани ишониб топшириш керак? Қаҳрамонимиз ишнинг боришини ҳар доим жуда эҳтиёткорликда диққат билан кузатиб борар экан ушбу саволларга жавоб топа олади. 

‒ Мен бошқача ишлашга одатланмаганман, ҳатти-ҳаракатларим шахсий жавобгарликни талаб қилади. Конвейер линиялари кўмир қазиб олинадиган юзаларда ҳам, устки қатламларда ҳам зарур,‒ сўзида давом этади Зайниддин ака, ‒ у кондаги энг тезкор транспорт тури. Аммо турли сабабларга кўра конвейерларнинг синиши одатий ҳол ва таъмирчиларнинг ёрдами керак. Конвейерларни таъмирлаш машаққатли жараён бўлиб, барчаси бузилиш хусусиятига ва линияларнинг узунлигига боғлиқ. Циклли оқим технологияси ёки ЦПТ ‒ бу Ангрен кўмир конидаги барча конвейер транспортининг комбинацияси бўлиб, бу линияларнинг умумий узунлиги 4 км дан ортиқ. Демак, қилинадиган ишлар кўп.

З.Ашурматов конвейер участкаларида ишлаган йиллари давомида кўплаб меҳнаткаш ёшлар вакилларига касб асосларини ўргатган ва ҳозирги кунда шогирдларининг ўзлари ҳақиқий устага айланишган. У яхши шогирдлари орасида чилангар, механик, энергетиклар Шерзод Қурбонов, Ахрор Жабборов, Абдулла Ҳамроқулов, Икром Жабборов ва бошқаларни алоҳида мамнуният билан тилга олади. 

“Ангрен” кўмир кони техник бўлимига бош технолог Мираббос Муротаев раҳбарлик қилади. Унга кўмир энергетикаси муҳандиси Ўткир Қозибоев ва ишламай қолган вақтлар ҳисоби бўйича техник Озода Суланова ёрдам беради.

– Кўмир қазиб олиш ва жўнатиш бўйича кўрсаткичлар ёмон эмас, лекин тоғ жинсларини олиб чиқишда дизель ёнилғиси ва оғир тоғ-кон техникаси учун зарур эҳтиёт қисмларнинг ўткир танқислиги туфайли бироз орқада қолиш кузатилмоқда, – дейди О. Суланова. ‒ Мен экскаватор, бульдозер, юк кўтарувчи машиналарнинг ишламай қолишини ҳисоблаб тураман, нима сабабдан бу техникалар ишга жалб этилмаганига аниқлик киритиб бораман.

Суҳбатимизга Зайниддин Ашурматов қуйидагича хулоса қилди:

– Кончиларимиз ҳамиша соғ ва омон бўлишсин. Шукрки, коронавирус пандемиясининг ортда қолган йилларида омон қолишга муваффақ бўлдик, қийинчиликларни бошдан кечирдик, лекин шу билан бирга ўз ишимизни қайсарлик билан бажардик. Мамлакатимиз мустақил яшаётган ўттиз йилдан ортиқ вақт давомида кўмир қазиб олишда юксак натижаларга эришаяпмиз. Зеро, Ўзбекистонга импорт қилинадиган кўмир керак эмас – бизнинг ўз захирамиз бор. Меҳнатдан чарчаманг, уни чин юракдан севинг ва унинг мевасини жонажон Ватанингиз равнақи йўлида беринг!

Диана АНДРЕЕВА